Mỗi năm hết hè

TC - Mỗi năm hết hè phụ huynh phát rầu!
Những khoản tiền ta đóng đi về đâu?
Tiền con trái tuyến, điện, nước, micro
Đến tiền vệ sinh, bảo vệ... Giờ như nước ra ào ào.


Nhiều phụ huynh trên cả nước đang hát bài này, chứ không phải chỉ một mình tôi hát. Vâng, họ vừa hát vừa chạy tiền cho con. Cái điệp khúc văn hóa văn nghệ đó cất lên vào đầu năm học, nghe vừa buồn cười, vừa bi thảm.

Cũng như hàng năm, đầu mùa tựu trường năm nay, Bộ Giáo dục - Đào tạo ra nghiêm lệnh: “Không thu quỹ hỗ trợ dạy học”. Thế nhưng, đó là lệnh của bộ ở trên, còn thực tế ở dưới địa phương thì có vẻ... tế nhị và kín đáo.

“Hỗ trợ” có nghĩa là giúp nhau. Bởi chúng tôi chưa đủ kinh phí để xây dựng tốt các điều kiện dạy và học nên kính mong quý vị phụ huynh tình nguyện hỗ trợ thêm để xây dựng cho tốt. Phụ huynh nào không hỗ trợ cũng chẳng sao nhưng xin vui lòng... đưa cháu đi học trường khác vì cháu trái tuyến, trường hết chỗ, nhận cháu này không nhận cháu kia sợ người ta la.

Ở Hà Nội, người ta làm thế này: Trường KT phát một bộ hồ sơ học trái tuyến cho trẻ vào lớp học mà chỉ thu sơ sơ 500.000 đồng; một cháu trái tuyến vào trường KL phải đóng 1 triệu đồng; trường QM thảy ra 47 cháu trái tuyến, sau đó nhận vào lại và phụ huynh mỗi cháu phải đóng 1,5 triệu đồng.

Ở thành phố Huế, người ta không làm như rứa. Sau một thời gian... tư duy, đại để nhà trường buộc phụ huynh phải đóng những món tiền nhè nhẹ cho con em như điện nước, thi đua, vệ sinh, bảo vệ, khuyến học, hội phí, giấy thi, đội sao... Món tiền ít nhất là 25.000 đồng; món tiền cao nhất là 80.000 đồng. Trong 8 món trên, chỉ có món hội phí nghe ra hợp lý bởi hội phụ huynh học sinh phải có kinh phí thì mới hoạt động được. Bảy món còn lại có vẻ tào lao.

Ở thành phố tôi, người ta không làm như vậy. Một phụ huynh ở trường khác xin cho con vào một trường danh giá chỉ tốn trên 14 triệu đồng. Tính vậy cho nó gọn, chi tiết hóa râu ria ra chi cho thêm phiền phức. Còn trường nào khác thu bao nhiêu, kệ họ.

Trên đây chỉ là vài nét chấm phá của bức tranh thủy mặc Tróc trường phí (Thu tiền trường) hoành tráng và dài dòng trên cả nước, được triển lãm hàng năm vào đầu năm học. Phải nói một cách công bằng là những trường nghèo ở vùng sâu, vùng xa thu tiền trường rất đúng qui định của ngành giáo dục. Thậm chí, có nơi chẳng những không thu mà còn giúp thêm tiền bạc, giấy bút, áo quần, gạo cơm cho con em đến lớp. Thu thêm những khoản “hỗ trợ” chỉ là sáng kiến ở những thành phố lớn. Thành phố càng lớn thì mức thu, số tiền thu càng phong phú.

Ta có thể rút ra kết luận: “Thu tiền trường tỉ lệ thuận với độ lớn của địa phương”. Văn vẻ hơn, ta có thể nói: “Nếu bạn cho tôi biết số tiền bạn đóng đầu năm học bao nhiêu, tôi có thể hình dung độ danh giá của trường mà con bạn đang theo học”.

Ngành sư phạm vốn là ngành có tính kỷ luật cao nhất thiên hạ. Tính kỷ luật đó nhiều khi bảo thủ đến khó chịu. Thí dụ để tuân thủ câu thiệu: “Giáo khoa là pháp lệnh”, người ta vẫn dạy y chang như sách giáo khoa dù biết rõ mười mươi đoạn ấy, kiến thức ấy trong sách là sai toét! Thế nhưng, khi có cái món tiền trường ra đời, các nhà trường tự cho phép mình sử quái chiêu, luồn lách những quy định, đặt ra những khoản mới để thu. Trường đã có micro, ampli, nhà vệ sinh... mà còn đè con nít ra thu các khoản ấy là thu cái gì?

Xưa nay, ta hay cười các “họa sĩ” vẽ ra những quy định ngặt nghèo để làm khó, làm khổ thiên hạ. Ngành giáo dục cũng có nhiều “họa sĩ” chứ không phải chơi đâu. Điều lạ là các Sở Giáo dục không hề cho phóng to các qui định công khai thu tiền trường dán tại các trường để phụ huynh hiểu. Mọi chuyện cứ dấm dúi, mờ mờ nhân ảnh. Hỏi đến thì các vị nói chung chung chúng tôi đã chỉ đạo, chúng tôi đã quán triệt. Cho nên, bài ca Mỗi năm hết hè phụ huynh phát rầu... cứ vang lên đầu năm học mới. Ngộ quá hén! Nói mới mà vẫn cũ rích.